Farallon: hoe lithosferische platen sterven

Velen zijn zich bewust van de belangrijkste punten van de theorie van lithosferische platen, die de oppervlaktestructuur van onze planeet en de eigenaardigheden van de locatie van de belangrijkste zones van seismische activiteit verklaart. In de verspreidingszones ontstaat een nieuwe korst. In de subductiezones zinken de platen langzaam onder elkaar, en dit proces gaat gepaard met frequente aardbevingen, evenals de aanwezigheid van actieve vulkanen. Maar wat gebeurt er vervolgens met de ondergedompelde fragmenten van deze platen? Waar verdwijnen ze als ze onder een aangrenzende kachel vallen? Dit kan worden gevonden in het voorbeeld van een grote oude Farallon-plaat, die tegenwoordig alleen wordt bewaard in de vorm van verschillende kleine fragmenten.

De Farallon-plaat was samengesteld uit een oceanische korst en bestond relatief recent door geologische normen, ongeveer 200-150 miljoen jaar geleden. De plaat bevond zich in het noordoosten van de Stille Oceaan en bewoog naar de Noord-Amerikaanse plaat. Op de plaats waar de twee grote platen samenkwamen, zonk de Farallon-plaat onder zijn buur. Dit proces is al miljoenen jaren aan de gang. Gedurende deze tijd verdwenen dinosaurussen, verschenen grote zoogdieren in de zeeën en op het land ontstonden vele soorten vogels, dieren en menselijke beschavingen.

Langzaam duikend onder de Noord-Amerikaanse plaat, zakte de oude plaat geleidelijk in de mantel van onze planeet. Onder invloed van hoge temperaturen zakte de korst in elkaar en transformeerde, uiteenvallend in afzonderlijke fragmenten, waarvan sommige nog steeds onder het continent van Noord-Amerika liggen. Geografisch gezien bevindt de oude Farallon-plaat zich vandaag onder de oostelijke staten van de Verenigde Staten, en de overblijfselen van de plaat werden ontdekt door geologen met behulp van seismische tomografiemethoden.

In de onderdompelingszone van de oude Farallon-plaat, net als in andere vergelijkbare regio's van de planeet, is er een uitgebreid gebied van seismische activiteit, dat de contouren van de subductieplaats volgt. De bekende San Andreas Fault en de Yellowstone Super Volcano zijn beperkt tot deze kern. Wetenschappers beschouwen het moderne fragment van de enorme Farallon-plaat als de plaat van Juan de Fuca, die net als zijn voorganger onder de Noord-Amerikaanse plaat blijft zinken.

De transformatie van de Farallon-plaat laat duidelijk zien wat er gebeurt met die lithosferische platen die niet bestand zijn tegen de aanval van hun buren en zich in de ingewanden van de aarde werpen. De studie van de processen in verband met deze oude kachel heeft niet alleen wetenschappelijke betekenis, maar ook praktisch belang. Het feit is dat de evolutie van deze plaat belangrijk is voor het begrijpen van een breed scala aan seismische manifestaties in het westen van Noord-Amerika. Grote fragmenten van de plaat die zich onder het continent bevinden, beïnvloeden rechtstreeks de stroom van magmatische materie vanuit de darmen van de planeet, en wetenschappers schrijven de activiteit van de Yellowstone-vulkaan toe aan de aanwezigheid en verplaatsing van fragmenten van de Farallon-plaat.